Πελάτης: Πτηνολογικός Σύνδεσμος Κύπρου
Στα πλαίσια του Έργου Darwin Plus “DPLUS141: Habitat restoration and wise use for Akrotiri and Cape Pyla”, το οποίο έχει χρηματοδοτηθεί από το “Darwin Plus UK”, η εταιρεία I.A.CO Environmental & Water Consultants ανέλαβε την εκπόνηση Υδρολογικής Μελέτης για τη Λίμνη Μακρία στην περιοχή Ζακακίου στη Λεμεσό. Το έργο “Darwin Plus” στόχευε στην αποκατάσταση και ενίσχυση σημαντικών οικοτόπων άγριας ζωής εντός των Βρεττανικών Βάσεων της Κύπρου, εστιάζοντας στους υγροβιοτόπους Ακρωτηρίου και στη φυσική θαμνώδη βλάστηση του Ακρωτηρίου Πύλας (Δεκέλεια), ενώ παράλληλα αναπτύσσονταν ευκαιρίες οικοτουρισμού για τη στήριξη της τοπικής οικονομίας.
Ως κύριος στόχος της υδρολογικής μελέτης ήταν η καταγραφή του υδρολογικού καθεστώτος της Λίμνης Μακρία με στόχο την πλήρη κατανόηση της λειτουργίας της Λίμνης και του υδατικού ισοζυγίου της λίμνης. Πέραν από την υδρολογική μελέτη, πραγματοποιήθηκε επίσης οικολογική αξιολόγηση και ανασκόπηση διαχειριστικών επιλογών από το Έργο “Darwin”, με σκοπό την αποκατάσταση του οικοτόπου και τη βελτίωση της διατήρησης στοχευμένων ειδών.
Για την επίτευξη του στόχου της Υδρολογικής Μελέτης, υλοποιήθηκαν οι εξής εργασίες:
Εργασία 1: Εκπόνηση μελέτης υδατικού ισοζυγίου
Εκπονήθηκε ολοκληρωμένη μελέτη λειτουργίας του υδατικού ισοζυγίου, με στόχο την πλήρη κατανόηση του υδρομορφολογικού καθεστώτος της Λίμνης Μακρία. Στα πλαίσια αυτά προσδιορίστηκαν οι υδρομορφολογικές συνθήκες της Λίμνης, καθώς και η λειτουργία της Λίμνης σε διάφορα γεγονότα βροχόπτωσης, ώστε να παρέχεται καλύτερη κατανόηση για τη λήψη αποφάσεων σχετικά με δράσεις διατήρησης που αφορούν τη διαχείριση του νερού της λίμνης.
Στα πλαίσια της Εργασίας αυτής, υλοποιήθηκαν οι ακόλουθες υποδράσεις:
- Σύντομη ιστορική αναφορά σχετικά με τις αλλαγές στο υδρολογικό καθεστώς της λίμνης κατά τα πρόσφατα χρόνια, όπως η ανάπτυξη υποδομών αποχέτευσης ομβρίων υδάτων με εξόδους που εκκενώνουν τα νερά απορροής στη λίμνη, κ.λπ.
- Επιτόπιες επισκέψεις για την πλήρη κατανόηση των υδρολογικών χαρακτηριστικών που σχετίζονται με τις συνθήκες λειτουργίας της Λίμνης Μακρία.
- Συλλογή όλων των απαραίτητων δεδομένων για την εκπόνηση της μελέτης του υδατικού ισοζυγίου, όπως ιστορικά δεδομένα καταγραφής βροχόπτωσης, δεδομένα εξάτμισης, υδροφορέα, δεδομένα δικτύου αποστράγγισης ομβρίων υδάτων που εκβάλλουν στη Λίμνη, δεδομένα τοπογραφικής αποτύπωσης υψηλής ανάλυσης (LiDAR) από το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας (ΤΚΧ), κ.λπ.
- Διαμόρφωση των καμπυλών Όγκου – Υψομέτρου – Έκτασης, οι οποίες είναι απαραίτητες για την εκπόνηση του υδατικού ισοζυγίου της Λίμνης.
- Εκπόνηση του υδατικού ισοζυγίου λαμβάνοντας υπόψη όλες τις εισροές και εκροές προς και από τη Λίμνη.
- Παραγωγή μηνιαίων χαρτών κατάκλυσης της Λίμνης βάσει των αποτελεσμάτων του υδατικού ισοζυγίου.
Εργασία 2: Τοπογραφική αποτύπωση της λεκάνης της Λίμνης
Για την ανάπτυξη ενός αξιόπιστου τοπογραφικού προφίλ της λεκάνης της Λίμνης, λόγω της υπάρχουσας πυκνής βλάστησης, η οποία εμποδίζει την οποιαδήποτε αποτελεσματική επιτόπια τοπογραφική εργασία, εξασφαλίστηκαν τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα τοπογραφικά δεδομένα υψηλής ανάλυσης (LiDAR) από το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας (ΤΚΧ), ενώ πραγματοποιήθηκε και ένας αριθμός σημειακών μετρήσεων υψομέτρου εδάφους (χρησιμοποιώντας εξοπλισμό GPS υψηλής ακρίβειας).
Εργασία 3: Αξιολόγηση των χαρακτηριστικών ποιότητας του νερού της Λίμνης
Η αξιολόγηση της ποιότητας του νερού της Λίμνης πραγματοποιήθηκε μέσω δειγματοληψίων νερού. Οι δειγματοληψίες διήρκησαν έναν (1) χρόνο και διεξήχθησαν ως εξής:
- Συλλέχθηκαν δύο (2) δείγματα από την υφιστάμενη εκβολή του αγωγού ομβρίων στη Λίμνη και δύο (2) δείγματα από την ίδια τη Λίμνη, μετά από επεισόδια βροχόπτωσης.
- Συλλέχθηκαν δύο (2) δείγματα από το κανάλι που διοχετεύει νερό από τη Λίμνη Μακριά προς την Αλυκή Ακρωτηρίου.
Συμπεράσματα Το υδρολογικό καθεστώς της Λίμνης Μακρία έχει μεταβληθεί με την πάροδο των χρόνων, κυρίως μετά την κατασκευή του συστήματος αποστράγγισης ομβρίων (μεταξύ 2003-2008) που εκβάλλει στη Λίμνη. Στις υφιστάμενες συνθήκες, η εισροή ομβρίων στη Λίμνη Μακρία αντιπροωπεύει το 95% της συνολικής ετήσιας εισροής της λίμνης, με ποιότητα νερού που συνδέεται με αστικό περιβάλλον.
Η Λίμνη Μακρία, όπως λειτουργεί σήμερα, μπορεί να κατακρατήσει λιγότερο από το 5% του όγκου νερού που εισρέει σε αυτή, καθώς ο υπόλοιπος όγκος νερού υπερχειλίζει προς την Αλυκή Ακρωτηρίου (500.000 έως 800.000m³/έτος). Ως αποτέλεσμα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη σε οποιεσδήποτε αποφάσεις διαχείρισης των καλαμιών, ο ρόλος των καλαμιών όσον αφορά στη δυνατότητά τους για εξαγνισμό του νερού και το πώς αυτά συμβάλλουν στη βελτίωση της ποιότητας του νερού που υπερχειλίζει προς την Αλυκή Ακρωτηρίου, όπως η ικανότητά τους να απορροφούν θρεπτικά συστατικά από τη στήλη του νερού και τα ιζήματα της λίμνης.
